Zespół pasma biodrowo — piszczelowego (Iliotibial Band Syndrome – ITBS), potocznie nazywany kolanem biegacza. Jest jedną z najczęściej występujących kontuzji przeciążeniowych przede wszystkim w grupie biegaczy, ale także wśród narciarzy, kolarzy czy tenisistów. Postawienie prawidłowej diagnozy, a następnie dobranie odpowiedniej terapii nie jest proste, ze względu na niespecyficzne symptomy. Oto kilka ważnych informacji na temat tej jednostki chorobowej.
Anatomia
Nieprawidłowości, które są źródłem pojawiających się objawów, dotyczą ważnej biomechanicznie struktury anatomicznej. Jest to niezwykle silne, ścięgniste pasmo biegnące po stronie bocznej powierzchni uda, będące niejako przedłużeniem mięśni pośladkowych i naprężacza powięzi szerokiej w kończynie dolnej. Najważniejszą funkcją, którą pełni w organizmie człowieka, jest wspomaganie pozostałych mięśni w trakcie ruchów stawu kolanowego, a także utrzymanie jego stabilizacji (szczególnie w pozycji wyprostu). Objawy bólowe pojawiają się w momencie nieprawidłowego ruchu ślizgu pasma biodrowo — piszczelowego i pojawiającego się tarcia w obrębie jego włókien. Dochodzi wtedy do powstania stanu zapalnego, będącego źródłem dolegliwości odczuwanych przez pacjenta.
Objawy
Objawy pojawiają się stopniowo i ich poziom nasilenia może być różny dla każdego przypadku klinicznego. Kolano biegacza charakteryzuje się dolegliwościami okolic bocznego przedziału stawu, które nierzadko są trudne do umiejscowienia przez pacjenta (zazwyczaj są to okolice kłykcia bocznego kości udowej). Pierwszym symptomem jest ból o charakterze kłującym lub piekącym promieniujący wzdłuż piszczeli pojawiający się po skończonym wysiłku fizycznym. Dodatkowo może wystąpić obrzęk i nierzadko charakterystyczny szmer trący (krepitacja) w trakcie ruchu stawu kolanowego. Zwiększona aktywność ruchowa bądź intensywność treningu powodują zintensyfikowanie objawów. Stan ten, jeśli pozostanie nieleczony, może zamienić się w przewlekłą kontuzję.
Przyczyny i postępowanie
Głównych przyczyn wystąpienia dolegliwości, których przyczynę stanowi kolano biegacza, upatruje się w błędach treningowych i złej biomechanice stawów i mięśni kończyn dolnych w trakcie wykonywania aktywności ruchowej. Ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym i kolanowym, a także osłabienie siły mięśniowej, także są przyczyną pojawienia się omawianych objawów. Pełny sukces terapeutyczny jest możliwy tylko dzięki prawidłowej diagnozie, wprowadzeniu odpowiedniej rehabilitacji i wyeliminowaniu nieprawidłowości z systemu treningowego.
